1-Chỉ số lạm phát năm 2016 tăng 4,74% so với năm 2015 chủ yếu do lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ y tế và giáo dục. Bước sang năm 2017, mặc dù ảnh hưởng của yếu tố trên sẽ giảm bớt nhưng thay vào đó, lạm phát lại chịu áp lực đến từ chính sách tiền tệ nới lỏng và chi phí đẩy.
2-Ba rủi ro tiềm ẩn:
CPI năm 2017 nhiều khả năng sẽ tiếp tục neo ở mức tương đương với năm 2016 do có một số rủi ro tiềm ẩn liên quan đến sự nới lỏng chính sách tiền tệ và áp lực chi phí đẩy. Cụ thể như sau:
Thứ nhất, giá dầu nhiều khả năng sẽ tiếp tục hồi phục sau quyết định cắt giảm sản lượng của các nước trong và ngoài Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC). Theo thỏa thuận đạt được vào cuối năm 2016, bắt đầu từ ngày 1-1-2017, các nước thành viên OPEC sẽ cắt giảm 1,2 triệu thùng dầu/ngày và các nước ngoài OPEC sẽ cắt giảm 558 thùng dầu/ngày, khiến lượng cung dầu trên toàn thế giới giảm 1,758 triệu thùng/ngày. Trường hợp nếu nhu cầu dầu mỏ trong năm 2017 không tăng mà vẫn giữ nguyên như năm 2016 thì ước tính cung chỉ vượt cầu 242.000 thùng/ngày. Nếu nhu cầu dầu mỏ thế giới tăng 1,15 triệu thùng/ngày trong năm 2017 thì cung dầu mỏ sẽ ít hơn cầu khoảng 908.000 thùng/ngày. Diễn biến mới này đã hỗ trợ rất lớn cho đà hồi phục của giá dầu thế giới vào thời điểm cuối năm 2016 và dự báo đà tăng của mặt hàng này có thể sẽ còn tiếp diễn trong năm 2017 khi các quyết định cắt giảm chính thức có hiệu lực. Đây sẽ là nhân tố gây áp lực không nhỏ lên giá nhóm hàng giao thông trong năm 2017. Ngoài ra, chi phí vận chuyển tăng cũng có thể kích hoạt, đẩy giá các mặt hàng tiêu dùng khác tăng lên, đặc biệt là nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống.
Thứ hai, nhóm hàng y tế và giáo dục tiếp tục thực hiện lộ trình tăng giá. Trong năm 2016, đã có 36 tỉnh thành điều chỉnh xong giá dịch vụ y tế theo hai bước. Như vậy còn khoảng 18 tỉnh thành nữa chưa điều chỉnh xong và dự kiến việc điều chỉnh này sẽ kết thúc ngay trong các tháng đầu năm 2017 với mức tăng thêm ước tính của nhóm hàng thuốc và dịch vụ y tế là hơn 10%, tương đương mức đóng góp vào chỉ số CPI chung trong năm 2017 khoảng 0,5-0,6%.
Đối với nhóm hàng giáo dục, ước tính lộ trình tăng giá nhóm hàng giáo dục (gồm học phí) theo Nghị định 86 sẽ khiến chỉ số CPI chung mỗi năm tăng thêm khoảng 0,3% từ nay đến năm 2021.
Như vậy, lộ trình điều chỉnh giá hai nhóm hàng giáo dục và y tế sẽ tiếp tục đóng góp khoảng 0,9% vào mức tăng CPI chung trong năm 2017.
Thứ ba là độ trễ của chính sách nới lỏng tiền tệ. Trong hai năm 2015 và 2016, Ngân hàng Nhà nước đã có sự nới lỏng nhất định trong chính sách tiền tệ thông qua tốc độ tăng trưởng tổng phương tiện thanh toán M2 nhằm tạo thanh khoản dồi dào cho hệ thống ngân hàng, giúp hạ mặt bằng lãi suất, kích thích tăng trưởng tín dụng. Ảnh hưởng có độ trễ của chính sách nới lỏng cung tiền, mặc dù không quá lớn như trong các giai đoạn trước năm 2011 nhưng cũng có thể góp phần khiến lạm phát 2017 tiếp tục neo ở mức tương đương năm 2016 (4-5%).
